Lễ cúng ông Công ông Táo là một phong tục truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm. Năm 2025, ngày này rơi vào thứ Tư, 22/01/2025 dương lịch.
1. Ý nghĩa của nghi lễ cúng ông Công ông Táo
Cúng ông Công ông Táo là một phong tục truyền thống vào dịp Tết, nhằm tiễn đưa Táo quân về trời, tiễn biệt năm cũ và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng. Theo tín ngưỡng dân gian, ông Công, ông Táo là những vị thần bảo vệ gia đình, giúp quản lý bếp núc và mang đến sự bình an, thịnh vượng cho mọi nhà.
Lễ cúng nhằm tiễn Táo quân về trời báo cáo tình hình của gia đình với Ngọc Hoàng, đồng thời tạ ơn các vị thần đã phù hộ trong năm qua và cầu mong một năm mới ấm no, hạnh phúc.
2. Nguồn gốc của phong tục cúng ông Công ông Táo
Phong tục cúng ông Công ông Táo có nguồn gốc từ tín ngưỡng dân gian của người Việt, gắn liền với các vị thần cai quản bếp núc và mọi việc trong gia đình. Theo truyền thuyết, vào ngày 23 tháng Chạp, ba vị thần này sẽ cưỡi cá chép bay lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về tình hình gia đình trong suốt một năm qua. Sau khi trở về, họ mang theo những lời chúc tốt lành cho năm mới. Phong tục này phản ánh niềm tin vào sự phù hộ của các vị thần và thể hiện sự tôn kính đối với họ.
*** Xem thêm: Hướng dẫn chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo đơn giản mà đúng phong tục
3. 2025 cúng ông Công ông Táo vào ngày nào?
Ngày cúng ông Công ông Táo năm 2025 sẽ rơi vào ngày 23 tháng Chạp Âm lịch, tức thứ Tư ngày 22 tháng 1 Dương lịch. Theo phong tục truyền thống, đây là ngày các gia đình thờ cúng Táo quân để tiễn các vị thần lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng về tình hình gia đình trong suốt một năm qua và cầu chúc cho năm mới bình an, thịnh vượng. Để nghi lễ diễn ra thuận lợi và đúng phong tục, bạn nên hoàn thành lễ cúng trước 12h trưa ngày này.
4. Giờ Tốt Cúng Ông Công Ông Táo Năm 2025
Theo quan niệm phong thủy, mỗi ngày trong năm đều có những yếu tố ảnh hưởng đến vận khí, và việc cúng vào ngày tốt sẽ giúp gia chủ thu hút được năng lượng tích cực, tránh được điều xui rủi. Cúng vào ngày tốt không chỉ mang lại sự an lành, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các thành viên trong gia đình đạt được thành công, thịnh vượng và sự hòa thuận.
Khung ngày tốt cúng ông Công ông Táo
- Ngày 19 tháng Chạp: Là ngày Giáp Thân và thuộc Hoàng đạo Kim Quỹ. Tý (23 giờ – 1 giờ), Sửu (1 giờ – 3 giờ), Thìn (7 giờ – 9 giờ), Mùi (13 giờ – 15 giờ), Tuất (19 giờ – 21 giờ).
- Ngày 20 tháng Chạp: Là ngày Ất Dậu và thuộc hoàng đạo Kim Đường. Tý (23 giờ – 1 giờ), Dần (3 giờ – 5 giờ), Mão (5 giờ – 7 giờ), Ngọ (11 giờ – 13 giờ), Mùi (13 giờ – 15 giờ), Dậu (17 giờ – 19 giờ).
- Ngày 21 tháng Chạp: Là ngày Bính Tuất, thuộc Hoàng đạo Ngọc Đường. (1 giờ – 3 giờ), Thìn (7 giờ – 9 giờ), Ngọ (11 giờ – 13 giờ), Mùi (13 giờ – 15 giờ), Tuất (19 giờ – 21 giờ), Hợi (21 giờ – 23 giờ).
- Ngày 23 tháng chạp: Giờ dần (3 giờ – 5 giờ), Mão (5 giờ – 7 giờ), Tỵ (9 giờ – 11 giờ).
Khung giờ hoàng đạo để cúng lễ ông Công ông Táo
Mỗi khung giờ tượng trưng với từng con giáp khác nhau và mang từng ý nghĩa ảnh hưởng đến vận khí của gia chủ. Một số khung giờ hoàng đạo để làm lễ cúng ông Công ông Táo:
- Giờ Tý (23 giờ – 1 giờ): Mang lại tài lộc, công việc thuận lợi, phát triển.
- Giờ Sửu (1 giờ – 3 giờ): Tốt cho công việc, ổn định và gặp bình an.
- Giờ Dần (3 giờ – 5 giờ): Có nhiều sức khỏe, thăng tiến trong công việc.
- Giờ Mão (5 giờ – 7 giờ): Đem lại sự hòa thuận, gia đình hạnh phúc.
- Giờ Thìn (7 giờ – 9 giờ): Thu hút tài lộc, công việc hanh thông.
- Giờ Tỵ (9 giờ – 11 giờ): Sự nghiệp phát triển, gặp nhiều thuận lợi, tài chính ổn định.
- Giờ Ngọ (11 giờ – 13 giờ): Sức khỏe dồi dào, gặp nhiều may mắn trong công việc, có thể được quý nhân phù hộ.
- Giờ Mùi (13 giờ – 15 giờ): Đem lại bình an và may mắn cho gia đình.
- Giờ Thân (15 giờ – 17 giờ): Tốt công danh, nhiều tài lộc.
- Giờ Dậu (17 giờ – 19 giờ): Gặp nhiều may mắn và thành công trong cả gia đình và sự nghiệp.
- Giờ Tuất (19 giờ – 21 giờ): Mang lại tài lộc và vận may.
- Giờ Hợi (21 giờ – 23 giờ): Sức khỏe tốt, gia đình bình an.
5. Hướng Dẫn Cúng Ông Công Ông Táo Đúng Phong Tục
*** Xem thêm: Văn khấn cúng ông Công ông Táo 2025 chuẩn nhất
5.1 Lễ vật cần chuẩn bị
Lễ cúng ông Công ông Táo cần chuẩn bị những vật phẩm quan trọng để thể hiện lòng thành kính và cầu may mắn, bình an cho gia đình trong năm mới. Dưới đây là danh sách các vật phẩm cần thiết khi cúng ông Công ông Táo:
Mâm cỗ cúng: Bao gồm các món ăn truyền thống như:
- Cá chép (có thể làm món nướng, hấp hoặc luộc).
- Xôi gấc, bánh chưng hoặc bánh tét (tuỳ vùng miền).
- Mâm trái cây tươi (quả dưa hấu, chuối, cam, quýt, táo…).
- Các món mặn như thịt luộc, giò, chả, dưa hành.
- Bài vị ông Công, ông Táo: 3 bài vị gắn tên các Táo quân.
- Cá chép: Là món lễ vật quan trọng tượng trưng cho việc tiễn ông Công ông Táo về trời, được thả sống vào ao, hồ hoặc sông.
- Nước, rượu, trà: Để mời ông Công ông Táo.
- Nhang, đèn cầy: Dùng để thắp hương trong lễ cúng.
- Vàng mã: Bao gồm quần áo, tiền vàng, mũ, nón, xe ngựa… để “tiễn” ông Công ông Táo về trời.
- Bát nhang, mâm lễ vật: Để đặt đồ lễ và hương.
- Bộ tam sên: Gồm có thịt, trứng, tôm để dâng lên ông Công ông Táo.
- Lá bưởi: Để gói món lễ vật, thể hiện sự trang trọng.
5.2 Trình tự thực hiện nghi lễ
Dưới đây là trình tự thực hiện nghi lễ cúng ông Công ông Táo.
- Dọn dẹp bàn thờ: Lau chùi sạch sẽ bàn thờ và các vật dụng.
- Bày biện mâm lễ: Sắp xếp lễ vật như hoa quả, rượu, trà, vàng mã lên bàn thờ.
- Thắp nhang và đèn: Thắp nhang, đèn và chuẩn bị bài cúng.
- Khấn vái: Đọc bài cúng, xin Táo quân về trời và cầu nguyện cho gia đình.
- Thả cá chép: Tiễn ông Công ông Táo bằng cách thả cá chép sống ra sông, hồ.
- Hoàn tất lễ cúng: Đốt vàng mã và kết thúc lễ cúng.
- Dọn dẹp: Dọn dẹp lễ vật còn lại và bảo quản vật phẩm cho năm sau.
Lễ cúng ông Công ông Táo mang ý nghĩa tạ lễ và cầu mong may mắn cho năm mới.
5.3 Những điều kiêng kỵ cần tránh khi cúng ông Táo
Khi cúng ông Công ông Táo, có một số điều kiêng kỵ cần tránh để đảm bảo lễ cúng được thành kính và đúng đắn:
- Không cúng quá muộn: Cúng ông Táo phải được thực hiện vào ngày 23 tháng Chạp, trước 12h trưa, tránh cúng muộn vì có thể ảnh hưởng đến sự linh thiêng.
- Không dùng đồ ăn thừa: Lễ vật cúng phải là đồ mới, sạch sẽ, không sử dụng đồ ăn thừa hay đã qua sử dụng.
- Tránh cúng quá cầu kỳ: Mâm lễ cúng không cần phải quá phức tạp, nhưng phải đầy đủ các vật phẩm cần thiết.
- Không đổ vỡ đồ vật cúng: Nếu có sự cố đổ vỡ trong quá trình cúng, cần phải cẩn thận, vì đây là điềm xui.
- Không thả cá chép bị chết: Cá chép phải sống khi thả đi, nếu cá chết có thể làm mất đi ý nghĩa của lễ tiễn Táo quân.